Inmiddels bestaat de ANWB zo’n 140 jaar en groeit nog steeds. Met maar liefst 5,2 miljoen leden is de ANWB verreweg de grootste ledenbond van Nederland. Dit aantal leden is een knappe prestatie, want geen enkele andere vereniging komt zelfs maar in de buurt van dit getal. En hoewel er vaak aan auto’s wordt gedacht als er over de ANWB wordt gesproken, is de ANWB begonnen als wielerbond. 

Op 1 juli 1883 is namelijk de Haags-Haarlemse club “Nederlandsche Vélocipèdistenbond” opgericht, de huidige ANWB dus. De bond richtte zich onder andere op de bewegwijzering en accommodaties voor onderweg. Pas na de oorlog werd de auto belangrijk. Maar de fiets neemt nog steeds een prominente plaats in bij de activiteiten en diensten van de ANWB, zeker nu de populariteit van dit vervoersmiddel alsmaar groter wordt. 

Ondersteuning van de Fietscommunity Groningen door de ANWB?

De ANWB houdt zich bezig met twee domeinen. Bij de eerste staat mobiliteit voorop, hoe kom ik vertrouwd en veilig van A naar B. Denk aan wegverkeer, maar ook aan fietsen, wandelen, openbaar vervoer en deelmobiliteit. Het tweede domein gaat over toerisme, recreatie en vrije tijd. De ANWB is ook Koninklijke Toeristenbond Nederland. Bij beide domeinen is fietsen een belangrijk onderdeel. De fiets is namelijk voor veel mensen toegankelijk, is duurzaam en heeft geen negatieve impact op het klimaat. 

Voor de regionale belangenbehartiging heeft de ANWB het land ingedeeld in vier regio’s.  Noord bestaat uit drie provincies (Groningen, Drenthe en Fryslân) en het Waddengebied. Ik ben belangenbehartiger voor Noord-Nederland en vanuit Den Haag werken nog diverse specialisten. Zo is er fietsspecialist die op dit terrein alle kennis in huis heeft, samenwerkt met andere belangenorganisaties en ook overkoepelend onderzoek doet. Elke regio heeft op deze manier toegang tot specialistische kennis en ervaring, waarmee bijvoorbeeld andere ook fietscommunities in andere regio’s ondersteund kunnen worden.

Wat is in uw ogen de bijdrage van de community voor de fietser?  

De community draagt bij aan meerdere zaken. Het is een platform voor  mensen en organisaties die iets met fietsen hebben te maken. Hierdoor ontstaat een prachtig netwerk. Met partners als  Noorderpoort, waar jonge mensen worden opgeleid voor alle type fietsen. Met adviesbureaus die onderzoek doen naar de mogelijkheden van mobiliteitshubs. En met een Routebureau Groningen dat druk bezig is om fietsroutes te ontwikkelen en te actualiseren. Kortom veel partijen zijn actief op verschillende deelgebieden. Als iedereen zijn of haar kennis deelt, mee innoveert en meehelpt om de fiets in te zetten als oplossing voor veel opgaven en vraagstukken, dan helpt dat enorm.

Passen de woorden “vernieuwend en eigentijds” als ambities van de ANWB bij een traditioneel vervoersmiddel als de fiets?

De fiets en het fietsen zijn vernieuwend en eigentijds op meerdere manieren. Zo is het een duurzame manier om onderweg te zijn. Tegenwoordig is iedereen zich ervan bewust dat je het klimaat helpt als je de fiets neemt. Door de verscheidenheid aan fietsen, zoals traditionele, snelle, elektrische, ATB en pedelecs etc. komt er meer bij het concept fietsen kijken. Denk aan veiligheid, techniek, apps en stalling, maar ook aan het aanleggen van nieuwe woonwijken, snelle routes tussen stad en platteland, recreatief-toeristische routes, etc.  

De verschillende (deel)gebieden vragen op hun beurt weer om maatwerk of maatschappelijke betrokkenheid. Denk bijvoorbeeld aan hulp in de vorm van het kinderfietsplan, maar ook adviezen voor oudere generaties in vorm van een opstapcursus voor de e-bike. Naast veiligheid en inclusiviteit  is bereikbaarheid een belangrijk onderwerp. Fietsinfrastructuur en de manier waarop deze is ingericht is essentieel in de fietswereld. Waar vroeger nieuwe wijken werden ingericht rond de auto, worden deze nu steeds vaker ingericht rondom wandelen, fietsen, OV en deelmobiliteit. Kortom de fiets is na al die jaren nog steeds actueel en vernieuwend en past  goed bij de duurzame missie van de ANWB op mobiliteit.

Wat is de actieve bijdrage van de ANWB aan de Fietscommunity Groningen?

Door geregeld aanwezig te zijn tijdens activiteiten en events laat de ANWB zichzelf zien en horen. Uiteraard leveren we ook graag een actieve bijdrage door bijvoorbeeld gezamenlijk een fietsfestival te organiseren. Heel Groningen mag zien dat er veel mogelijk is rond de fiets! 

Waar liggen de kansen voor de community om meer mensen op de fiets te krijgen?

Het fietsen kan op allerlei manieren worden gestimuleerd. Dat begint al op vroege leeftijd op scholen met programma’s als Streetwise en gaat verder met Doortrappen om mensen te bewegen zo lang mogelijk veilig te blijven fietsen, Denk ook aan fiscale ondersteuning vanuit de werkgever, snelle en veilige routes naar werk en voorzieningen en bredere, veilige fietspaden. 

Maar je kunt ook werken aan de aantrekkelijkheid voor recreatieve fietsers. Zo kun je nog veel meer voorbeelden noemen. In ieder geval is het zo dat de drempel om meer te fietsen lager is als je al van jongs af aan gewend bent om te fietsen. Om fervente autorijders te motiveren moet je in ieder geval zorgen dat het alternatief zo goed mogelijk is en opweegt tegen de voordelen van de auto. Daarom is het ook mooi dat er veel betrokken partijen zijn bij de fietscommunity. Je hebt elkaar nodig om te komen tot goede totaaloplossingen. 

Zichtbaar verschil tussen Nederland en het buitenland in aanpak?

Vanaf oudsher is er veel verschil in de mate van fietsactiviteit tussen Nederland en het buitenland. Er wordt/werd nergens zoveel gefietst als in Nederland. Een aantal landen gaat ons inmiddels langzaamaan voorbij of er worden bijvoorbeeld grote slagen gemaakt op stadsniveau. Het leuke is dat ook bij die ontwikkelingen Nederlanders soms een grote rol spelen. Een voorbeeld hiervan is Parijs waar op dit moment een grote inhaalslag plaatsvindt. De Franse ambtenaar met Hollandse roots, Stein van Oosteren, is daar één van de drijvende krachten om de fiets goed op de kaart te zetten in de stad rond de Seine. 

Een ander verschil dat bestaat heeft te maken met fietsveiligheid. Zo is het in Nederland nog gewoon om zonder fietshelm te fietsen. De ANWB denkt op dit moment niet dat de fietshelm verplicht hoeft te worden, maar stimuleren is wel belangrijk. Hierin loopt onze buur Duitsland op ons vooruit. De overheid daar adviseert al jaren om een fietshelm te dragen. Inmiddels wordt dit advies zo actief opgevolgd dat het bijna een ongeschreven regel is geworden om een fietshelm te dragen. We denken dat deze verandering goed haalbaar is met goede voorlichting en voldoende keuze in leuke en hippe helmen. Dat dat kan, kun je goed zien bij het skiën. Vroeger had bijna niemand een helm op, terwijl nu bijna iedereen op de piste hoofdbescherming draagt. 

Toenemend toerisme in Groningen en Drenthe, ook een rol voor Fietscommunity Groningen?

Hoewel de fiets veel voor woon-werk en woon-winkel gebruikt wordt, is deze ook belangrijk voor de recreatie. We denken al snel dat recreatieve fietsers toeristen zijn, maar de praktijk is dat 70 tot 80 % van deze groep uit de eigen regio komt. Het is daarom belangrijk dat we vanuit de woonomgeving snel op een mooi fiets- of wandelpad kunnen komen. Wat ook helpt, is de mogelijkheid om je auto goed kwijt te kunnen bij mobiliteitshubs of parkeergelegenheid bij recreatiegebieden. Ook hiervoor zitten meerdere partijen tegelijk aan tafel, denk aan de marketing, het routebureau,  de overheid en belangenorganisaties als de Fietsersbond, Wandelnet en de ANWB. 

Winst van de community voor de fietser? 

Voor de fietser en wandelaar ligt de winst in actieve mobiliteit. Bewegen van A naar B moet gemakkelijk en toegankelijker worden gemaakt. Je moet de auto vaker kunnen laten staan of delen. Mensen zijn hierdoor actiever en gezonder, komen meer buiten en worden creatiever en meer opgeruimd. Inmiddels tonen ook neurowetenschappers als Erik Scherder aan dat door beweging en “buiten zijn” stoffen worden aangemaakt die je gelukkiger maken: zo krijg je meer bruto provinciaal geluk.

Goed op weg in Nederland

In Nederland zijn we goed op weg. Tegelijkertijd zitten we met veel complexe opgaven die soms lastig samengaan, zoals klimaatopgaven, woningbouw en landbouw. Als iedereen op zijn eigen deel blijft zitten, dan kom je er niet. Mensen moeten aan tafel gaan, samen koppelkansen creëren en meer cross sectoraal werken. Als iedereen zijn eigen ding wil blijven doen, heb je 1,8 keer Nederland nodig. Kortom, samenwerking is van cruciaal belang. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan de kansen die het combineren van verschillende functies biedt. Minder intensieve landbouw en meer natuur kan samen gaan met andere opgaven als zorg, energie en recreatie. Waterbergingen kunnen ook bijdragen aan meer biodiversiteit en (watersport)plezier. En zo kunnen er tal van zaken worden gecombineerd. 

Is de objectiviteit van ANWB geborgd, ondanks dat ze ook duidelijk een commercieel belang heeft op sommige gebieden? 

De ANWB is een actieve ledenvereniging. We hebben in elke provincie een eigen afdeling en deze vaardigen allemaal leden af naar de landelijke vergadering waar besluiten worden genomen. Op deze manier blijft het algemeen belang en de dienstverlening aan de leden centraal staan. En hoewel de ANWB ook een bedrijf is, zijn het er geen aandeelhouders die de dienst uitmaken.

Belangrijkste tip voor de fietscommunity?

Om de levendigheid en openheid te houden, moet de fietscommunity laagdrempelig zijn en vooral ook naar buiten treden. Dit in aanvulling op de drie of vier keer bijeenkomsten per jaar waarop nu wordt aangestuurd. Laten zien dat het niet alleen een praatclub is, maar dat er daadwerkelijk actief wordt gewerkt aan een vitale fietscultuur in heel Groningen. We willen alle Groningers bewoners inspireren om een actieve fietser te worden. Maar het belangrijkste is nog wel dat je in de provincie dingen doet waar de bewoners belang bij hebben en naar vragen. Dan maak je de meeste impact.